‘Of ik ooit gedacht heb om mijn bedrijf te verhuizen?’ reageert Johan Zijderlaan. ‘Nee. Ik woon hier, heb een gezin en er zat al zoveel geld en tijd in. Stoppen was geen optie.’ Hij is blij dat wethouder Ronald Bakker de langslepende kwestie rond de Kerkvaartse Haven waaraan zijn bedrijf gevestigd is, vlot heeft getrokken.

Zijderlaan Waspik laat alle materialen die het verhandelt (veevoer, kattenbakvulling, biomassa) in bulk aanvoeren per schip. ‘Soms verkopen we iets rechtstreeks vanuit de havens van Amsterdam en Rotterdam, maar het meeste komt naar Waspik.’ Ze laden en lossen aan de kade van de Kerkvaart. Dit is een vertakking van het Oude Maasje, een arm van de Bergsche Maas. Aan deze kade is een vijftal bedrijven gevestigd, waaronder een scheepswerf en een betonbedrijf. De haven is op papier een klasse 5 haven met beperkte lengte en diepgang, maar in de praktijk is het geschikt voor binnenvaartschepen tot en met klasse 3. Het is een druk bevaren stuk; plezierbootjes komen erlangs op weg van en naar jachthaven Scharloo. Doordat de diepte niet overal meer voldoende is, ontstaat er soms schade aan schepen. Bovendien is de haven niet diep en breed genoeg voor klasse 5 schepen. Johan: ‘Klasse 5 wordt de standaard. Dit zijn schepen van 110 meter lang.’ 

Hoop houden
Johan en zijn kadecollega’s vormen Coöperatie Kerkvaartse Haven. Ze trekken twintig jaar geleden voor het eerst aan de bel bij de gemeente Waspik. Er is wat vooruitgang als ze aan de westkant een damwand mogen slaan om de haven iets te verbreden. ‘Het uitbaggeren van de haven wat ons beloofd was, ging helaas niet door.’ Een mediationtraject brengt ondernemers en gemeente niet dichter bij elkaar. Toch blijft Johan hoop houden. ‘Ik woon hier, kan niet zomaar mijn gezin en bedrijf oppakken en verhuizen. Bovendien had ik er al zoveel geld aan uitgegeven, stoppen was geen optie.’ 

Regeltjesland
Twee jaar geleden komt het dossier bij wethouder Ronald Bakker van de Gemeente Waalwijk te liggen. Hij gaat de uitdaging vol enthousiasme aan. ‘Ik houd wel van een complex dossier, van reuring en weerstand, van gezapige zaken word ik niet blij.’ Johan is blij met deze frisse wind. ‘Binnen een minuut zag ik dat hij de zaak samen met ons wilde oplossen.’ Hij heeft zowel de portefeuilles Verkeer als Economie onder zich. ‘De gemeente wil het bedrijventerrein en de haven vitaal maken, zodat er in de toekomst meer gebruik van gemaakt kan worden.’ De combinatie van de twee beleidsvelden en zijn ervaring als ondernemer (hij had twintig jaar een bedrijf in de logistiek) gaven hem voordeel. ‘Het is uitermate belangrijk dat bestuurders zich kunnen inleven en invoelen in het ondernemerschap.’ Hij beseft dat dat niet altijd makkelijk is in regeltjesland Nederland. ‘Het dichttimmeren van alles rond het ondernemen met regels en vergunningen leidt tot irritaties, dat begrijp ik goed.’ Ronald trekt het proces vlot met als resultaat een plan waar iedereen achterstaat. Er komt een bredere haven voor klasse 5 schepen, een kade aan de andere kant en ruimte voor de vestiging van meer bedrijven. De ondernemers in de coöperatie betalen één miljoen euro mee. Johan: ‘Het is voor ons een goede investering.’ Voor hem is de druk eraf. ‘De neuzen staan dezelfde kant op, dus ik heb er vertrouwen in dat de kick-off van het project in 2024 zal plaatsvinden.’ 

Duurzame haven
De vernieuwde haven moet volgens Ronald ook elektrische schepen faciliteren. ‘Want ook die zijn onderdeel van de toekomst en van duurzamer vervoer.’ Zijderlaan Waspik doet al veel aan duurzaamheid. ‘Onze daken liggen vol zonnepanelen, jaarrond zijn we zelfvoorzienend.’  De aangepaste haven zorgt er straks voor dat Zijderlaan Waspik door kan en door kan groeien. ‘We kunnen vracht per ton straks tegen scherpere prijzen uitvoeren en krijgen meer mogelijkheden voor op- en overslag. In al onze activiteiten wordt onze concurrentiepositie beter.’ Biedt de verbeterde haven enkel voordelen? Ronald: ‘Alleen het wegvervoer zal er nadeel van ondervinden, maar ook dat is een pluspunt. Want de ontlasting van het snelwegennetwerk is voor ons een speerpunt en de reden dat we nog een havenproject hebben lopen; een nieuwe insteekhaven in Waalwijk.’

Historische zijderlaan Waspik
Johan en zijn broer Ad vestigen zich als jonge twintigers in 1993 met hun bedrijf aan de Kerkvaartse Haven. ‘Onze vader was ook ondernemer aan het water. Hij handelde in mengvoer.’ De broers zagen kansen voor een op- en overslagbedrijf op een locatie met een haven. Ze verlieten de regio Gouda voor een pand aan de Hooiweg. Ze zijn jong en onervaren. ‘We konden goed rekenen, dat was het.’

Het handelen gaat hen goed af. Met de sloop van een silo en bouw van opslaghallen creëren ze ruimte voor andere activiteiten. De op- en overslagactiviteiten vullen ze aan met de handel in houtkorrels, zogenaamde pelletkorrels die energiecentrales gebruiken voor het opwekken van groene stroom. ‘Inmiddels leveren we pelletkorrels ook aan de retail, aan zwembaden, sauna’s en veehouders en particulier.’ Sinds zeven jaar verhandelen ze ook kattenbakvulling. ‘We vonden dat we iets moesten doen met de missers in houtpelletkorrels die we regelmatig binnen kregen. Onze afnemers wilden niet, maar ze bleken wel geschikt voor de kattenbak. Inmiddels laten we een korrel produceren. Het is een schoon product, het mag in de groenkliko.’

Boze Schippers
Johan over zijn beginjaren: ‘We lieten boten vanuit de havens in Amsterdam en Rotterdam naar Waspik varen. Soms lukte het ons om in te kopen buiten de beurs om, dan konden we wat goedkoper varen.’ Ronald, toen nog politieman in Rotterdam, weet nog dat veel binnenvaartschippers niet blij waren met handel buiten de beurs om. ‘Als ME’er ben ik op pad geweest om scheepstransporten te bewaken. ‘Ik zie die boze schippers nog staan, ze raakten werk kwijt en de rellen waren niet mals.’

Fotografie: Kees Bennema
Redacteur: Sara Terburg