Als senior accountmanager richt ik me op de grootzakelijke markt. Een markt die veelal internationaal georiënteerd is en als eerste werd getroffen door de crisis. Ik zie daar nu ook de eerste positieve geluiden weer vandaan komen. Fusie- en overnametrajecten beginnen wat los te komen; private equity partijen worden actiever en de zoektocht naar strategische kopers of een management buy-out breidt zich uit. Ook gaan steeds meer ondernemers zich focussen op groeimarkten over de grens. In z’n algemeenheid moet ik toch constateren dat de markt gewoon nog lastig is. En ten aanzien van huisvesting en kosten is er in mijn optiek fundamenteel iets veranderd.

Lange tijd werd het in bezit hebben van een eigen pand gezien als vermogens-opbouw of pensioenvoorziening. Die stelling gaat niet meer automatisch op. Als je kijkt naar hoeveel er te huur of te koop staat, dan hebben we in de afgelopen periode de keerzijde van onroerend goed wel gezien. Onroerend goed zonder functie, zonder huurder, daalt gewoon heel snel in waarde.

Ook voor een bankier was huisvesting lange tijd zeer aantrekkelijk; ‘grote tickets’, waardevast en harde dekking. Het begrip waardevast is gaan wankelen. We kijken nu toch wat genuanceerder tegen de waarde van het onderpand aan. Alles financieren is voorlopig verleden tijd, we verwachten ook een eigen inbreng.

Toch is dát nog niet zozeer de discussie. Waar het tegenwoordig vooral over gaat is over kostenflexibiliteit. Hoe snel kun je je kosten aanpassen als je omzetniveau daalt? En dan kan huren een voordeel bieden. Natuurlijk heb je te maken met contractperiodes, maar zeker bij nieuwe huurcontracten is je onderhandelingspositie een stuk sterker geworden. Ook de mogelijkheid om korter te huren is toegenomen. Daarbij komt de toenemende aandacht voor ‘het nieuwe werken’ en thuiswerken en dat wakkert de vraag naar flexibele huisvesting alleen maar aan. En de praktijk speelt daarop in. Er zijn bedrijfspanden waar je als ondernemer een kantoorruimte, een aantal werkplekken of een presentatieruimte kunt huren. Eenmalig, voor een dag in de week of voor een half jaar.

Concluderend durf ik te beweren dat de romantiek van onroerend goed er een beetje af is. Een bedrijfspand is gewoon een van de tools die je als ondernemer
nodig hebt om je bedrijf te kunnen uitoefenen. Waar je je gaat vestigen en hoe je dat vormgeeft, is afhankelijk van je bedrijfsactiviteit. En van de alternatieve aanwendbaarheid van het pand. Die vraag moet je je als ondernemer stellen. En mijn rol daarin is die van constructief kritische gesprekspartner. Ik ga de discussie niet uit de weg en zal waar nodig een spiegel voorhouden. Zoals dat hoort in een gezonde relatie!

Edwin Gros, Senior accountmanager Zakelijke Relaties bij Rabobank ‘s-Hertogenbosch en Omstreken.