Koning Willem I College: Dat zie je anders nooit

Niets zo veranderlijk als het weer. Voor het Koning Willem I College geldt: niets zo veranderlijk als het onderwijs. Dus werd de nieuwbouw speciaal op het onderwijs ontworpen. En hóe. Het plein aan de Onderwijsboulevard in ’s-Hertogenbosch heeft smoel gekregen. Net in gebruik en nu al genomineerd voor Schoolgebouw van het Jaar 2021.


Uitgave: Nov - Dec 2021
Thema’s: Onderwijs Duurzaamheid

‘Het was tijd voor vernieuwing’, zegt een enthousiaste Alain Laaper (42), manager Bouwzaken bij het KW1C. ‘We wilden meer zichtbaarheid in de stad, een modern gebouw in een moderne omgeving.’ De zichtbaarheid is een feit, want de gedurfde houten hoofddraagconstructie is een echte eyecatcher. Niet eerder werd zo’n constructie op deze schaal in Nederland toegepast. Door de keuze van het materiaal en de energiezuinige manier waarop het gebouw verwarmd wordt, werd met de nieuwbouw tevens invulling gegeven aan duurzaamheid.

Techniek x design

Dat alle techniek in de nieuwbouw met het blote oog te zien is, spreekt de studenten van de afdelingen Bouw-Infra, Architectuur en Meubeldesign uiteraard aan. ‘Verlaagde plafonds of installaties op het dak die techniek wegwerken zijn hier niet’, benadrukt Alain terwijl hij naar de blootliggende buizen en kabelgoten boven onze hoofden wijst. ‘Techniek is geïntegreerd in de inrichting.’ Voor derdejaars student aan de opleiding Architectuur Remco Odijk (19) is dat natuurlijk spannend: ‘Je ziet precies hoe de luchtbuizen lopen en hoe de lucht geventileerd wordt’, merkt hij op. ‘Dat zie je anders nooit. Wij worden tijdens onze opleiding uitgedaagd om leidingen te verwerken in houtconstructies. Een beter voorbeeld uit de praktijk is er niet.’ Kenmerkend aan de nieuwbouw is de hoge mate van flexibiliteit. Alain: ‘Onderwijs is constant onderhevig aan verandering. Docenten willen door de tijd heen op verschillende manieren lesgeven. Dit gebouw is toekomstbestendig. Je kan eenvoudig een binnenwand verplaatsen of weghalen. Het onderwijs bepaalt de indeling van de ruimte, niet andersom.’

Reuring en verbinding

Ook docent Femke Bergisch (42), gespecialiseerd in Architectuur en Urban Design, ervaart met de nieuwbouw een wereld van verschil. ‘We kunnen trots zijn dat we hier zitten’, zegt ze met een big smile. ‘Nu passen we helemaal bij de rest van de onderwijslocaties aan de Onderwijsboulevard. Het nieuwe entreegebouw maakt bovendien een prachtige verbinding met de omgeving. Niet alleen van buiten. Binnen vind je behalve de open techniek een open leerplein. Er is reuring, er wordt gewerkt.’ Ze vertelt hoe zij en haar studenten vorig jaar op afstand de ontwikkelingen van de nieuwbouw konden volgen. Namelijk via filmpjes van twee studenten die op de bouwplek stage liepen. ‘Zag je ze tussen de bouwwerkzaamheden rondlopen of ergens in een bouwketen zitten’, aldus Femke. ‘Terwijl wij hen vanuit thuis online aan het begeleiden waren. Zo kregen we toch iets van de bouw mee.’

Eigen signatuur

Door licht en openheid is nu zichtbaar wat er tijdens de lessen gebeurt. Je ziet studenten bezig met de praktijk en docenten die verschillende werkvormen toepassen. Voorzitter College van Bestuur Jos van Kessel (58) vindt dat een toegevoegde waarde. ‘De open ruimtes met glas nodigen docenten uit om ongedwongen een kijkje te kunnen nemen bij de buren’, vertelt hij. ‘Openheid creëert verbinding. Zo krijgt technisch onderwijs ook echt een plek. Geen eilandjes meer waarop klassen in hun eigen bubbel zitten, maar transparantie. Niets zo leuk als van elkaar leren en elkaar inspireren.’ De ‘andere’ grote locatie van het KW1C aan de Vlijmenseweg, oorspronkelijk een oude kazerne, is intussen een karaktervol ‘dorp’ waar je doorheen kunt wandelen. Door de nieuwbouw heeft de locatie aan de Onderwijsboulevard nu ook karakter. ‘Met een eigen signatuur’, zegt Jos tevreden. ‘We zijn erg blij met het resultaat. Het past bij het innovatieve techniekonderwijs dat we hier geven.’

Een beetje geluk

Na een jaar bouwen is het gebouw nu twee maanden in gebruik. Alain herinnert zich nog hoe in het begin van het bouwtraject totaal onverwacht een pijp van wel een meter breed met hemelwater onder de grond vandaan kwam. Bleek dat daar ooit een vijver had gelegen waarin al het hemelwater uit de omgeving werd opgevangen. Alain: ‘Corona, hoe gek het misschien ook klinkt, bracht ons zelfs een beetje geluk. Veel studenten zaten vorig jaar thuis waardoor de bouw ongehinderd plaats kon vinden. Alles was netjes op tijd klaar binnen het afgesproken budget. Complimenten aan alle projectbetrokkenen.’

Nu al nominaties

Nog maar net van de grond en nu al, samen met nog drie gegadigden, door Architectenweb genomineerd voor Schoolgebouw van het Jaar 2021. Niet vreemd, want een soortgelijk gebouw bestaat namelijk nog niet in Nederland. Het ontwerp is ambitieus, vernieuwend, duurzaam en onderscheidend. KW1C nam hiervoor een jong, fris en klein architectenbureau in de hand dat treffend invulling gaf aan alle uitgangspunten. Student Remco blijft kritisch: ‘Een hele verbetering ten opzichte van het vorige gebouw, maar er mogen wel meer stopcontacten en prullenbakken komen. Ach, kleine foutjes zijn er altijd.’

Tekst: Jeanette van Haasen
Fotografie: Kees Bennema

< Alle thema's