Netto werkkapitaal

Werkkapitaal is ontzettend belangrijk voor veel ondernemers en komt vaak naar voren bij analyses en financiële ratio’s. Toch blijft het regelmatig onduidelijk wat werkkapitaal precies betekent en waar het voor dient, vandaar enige toelichting van wat betreft de definitie, de toepassing en het belang van (netto) werkkapitaal bij bedrijfsoverdracht.


Ma 8 Apr 2024

Allereerst de gebruikelijke bedrijfseconomische definitie van (netto) werkkapitaal: “Het verschil tussen de volledige vlottende activa op de balans van een onderneming en de volledige vlottende passiva”. De vlottende activa bestaat uit de bezittingen van een onderneming die relatief snel kunnen worden omgezet in liquide middelen (vaak binnen één jaar) en gebruikt kunnen worden om aan de korte termijn verplichtingen te voldoen. De belangrijkste en meest voorkomende vlottende activa posten zijn: Debiteuren, voorraden, liquide middelen en overige vorderingen & overlopende activa. De vlottende passiva van een onderneming zijn de financiële verplichtingen die een onderneming (vaak) binnen éen jaar moet aflossen. De belangrijkste en meest voorkomende vlottende passiva posten zijn: Crediteuren, te betalen belastingen en sociale premies, kortlopende schulden aan banken en overige schulden en overige schulden & overlopende passiva. 

Om de liquiditeit en de netto werkkapitaalpositie van een onderneming nader te bepalen zijn er verschillende ratio’s te gebruiken. De twee bekendste zijn de quick- en current ratio. De current ratio wordt berekend door het delen van de totale vlottende activa door de totale kortlopende schulden, hiermee wordt laten zien in hoeverre de onderneming met haar vlottende activa haar kortlopende schulden kan voldoen. De quick ratio geeft ook de verhouding weer tussen de vlottende activa en vlottende passiva, hier wordt echter de voorraad goederen niet meegenomen. Dit komt omdat (zoals de naam al stelt) de ratio laat zien of een onderneming met een snel beschikbare kasstroom haar kortlopende schulden kan voldoen. Deze ratio wordt vaak gebruikt bij ondernemingen met een voorraad voor een langere periode, welke niet meteen verkocht kan worden.

Hieronder weergegeven in tabel 1 is een voorbeeld eindbalans van 2023 waar de volgende ratio’s uitkomen: De current ratio kan berekent worden door 26k euro / 19k euro = 1,37. De quick ratio kan berekend worden door (26k euro- 2,5k euro)/ 19k euro= 1,24. Beide ratio’s hebben een hogere waarde dan 1,0 wat aangeeft dat betreffende onderneming haar kortlopende verplichtingen kan voldoen met haar (snel beschikbare) vlottende activa. Voor de quick ratio wordt vaak gesproken van een goede liquiditeit indien de ratio hoger is dan 1,0 en voor de current ratio wordt deze norm bepaald op 1,5. We kunnen voor deze industriële onderneming dus stellen dat zij een relatief goede financiële liquiditeiten positie hebben.

 

ACTIVA

2023

 

PASSIVA

2023

Immateriële vaste activa

 €               - 

 

Kapitaal

 €          500 

Materiële vaste activa

 €        7.000 

 

Ingehouden winst

 €        5.500 

Financiële vaste activa

 €        5.000 

 

Resultaat lopend jaar

 €        8.000 

Vaste activa

 €      12.000 

 

Eigen vermogen

 €      14.000 

 

 

 

 

 

Liquide middelen

 €       16.000 

 

Langlopende schulden

 €        5.000 

Debiteuren

 €        7.500

 

Lang vreemd vermogen

 €        5.000 

Voorraad

 €        2.500 

 

 

 

Overige vlottende activa

 €               - 

 

Schulden aan banken

 €        4.000 

Vlottende activa

 €      26.000 

 

Crediteuren

 €       13.000 

 

 

 

Overige overlopende passiva

 €        2.000 

 

 

 

Kort vreemd vermogen

 €      19.000 

 

 

 

 

 

Totaal activa

 €      38.000 

 

Totaal passiva

 €     38.000 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tabel 1, Voorbeeld eindbalans 2023

 

 

 

Werkkapitaal bij bedrijfsovername

Bij een bedrijfsovername wordt bij de bepaling van de koopprijs voor de aandelen doorgaans gesproken over een “Ondernemingswaarde’ en een ‘aandelenwaarde’. Bij de overeengekomen Ondernemingswaarde dient de cash positie te worden bijgeteld en de schuldpositie van een onderneming te worden afgetrokken om tot het bedrag te komen wat de verkoper daadwerkelijk gaat ontvangen (de aandelenwaarde). Deze berekening wordt weergegeven in de zogeheten ‘Equity-Bridge’. De berekening kan als volgt worden samengevat: Ondernemingswaarde + ‘Cash-like items’ – ‘Debt-like items’ = 100% aandelenwaarde.

Voor de Equity-Bridge dienen dus alle balansposten beoordeeld te worden of zij toebehoren tot de cash-like items, debt-like items of werkkapitaalposten. Bij cash-like items gaat het over het vrij uitkeerbare gedeelte van de liquide middelen en vorderingen en bij debt-like items gaat het over alle financiële rentedragende verplichtingen. Een veel voorkomend misverstand is dat bij de werkkapitaal berekening in de Equity Bridge ook wederom de liquide middelen worden meegenomen, dit is niet juist en zou een dubbeltelling betekenen. Er bestaat derhalve een verschil tussen het netto werkkapitaal aangemerkt volgens de gebruikelijke bedrijfseconomische definitie (alle vlottende activa en passiva) en het hetgeen als netto werkkapitaal wordt aangemerkt bij bedrijfsoverdracht.

Bij bedrijfsoverdracht wordt alleen gesproken over werkkapitaal als de posten direct bijdragen aan de operationele bedrijfsvoering van een onderneming en dus geen cash-like of debt-like item betreffen. Terugkijkend naar de voorbeeld balans hierboven weergegeven in Tabel 1, kan een bedrijfseconomisch werkkapitaal bepaald worden van 26k euro – 19k euro = 7k euro. Als we in dit voorbeeld het netto werkkapitaal zoals aangemerkt bij bedrijfsoverdracht berekenen leidt dat tot het volgende (negatieve) netto werkkapitaal: (Debiteuren + voorraad) ad 10k euro – (crediteuren + overige overlopende passiva) ad 15k euro= -5k euro. Zoals op te maken uit deze berekening worden ‘liquide middelen’ (overtollige cash) en ‘schulden aan banken’ (rentedragende schulden) dus niet als netto werkkapitaal meegenomen, omdat deze niet direct van invloed zijn op de operationele bedrijfsvoering en respectievelijk als cash-like en debt-like item meegenomen reeds zijn in de Equity-bridge.

Daarnaast wordt bij bedrijfsoverdracht altijd de trend van het werkkapitaal over meerdere perioden in ogenschouw genomen. Een stijgend of stabiel (netto) werkkaptaal wijst vaak op een gezonde financiële situatie, terwijl een dalende trend aandacht vereist. De positie van het werkkapitaal is echter wel heel bewegelijk en kan maandelijks volledig verschillen door bijvoorbeeld het betalen van een grote debiteur of crediteur. De negatieve werkkapitaalpositie (-5k euro) op balansdatum zoals berekend in Tabel 1 behoeft geen representatief beeld te geven van de gemiddelde werkkapitaalpositie van deze onderneming. Om deze reden wordt vaak bij bedrijfsoverdracht gesproken over een “normaal werkkapitaalniveau”. Er dient een surplus of tekort van werkkapitaal te worden berekend. Dit gaat dan als volgt: Het werkkapitaal aanwezig op overname datum wordt dan gecorrigeerd tot het werkkapitaal een “normaal niveau” bereikt heeft. Dit normale werkkapitaalniveau betreft meestal de gemiddelde werkkapitaalpositie over de afgelopen periode (vaak één jaar). Dit berekende werkkapitaal surplus of tekort word dan toegevoegd als werkkapitaalcorrectie in de Equity-Bridge en komt daarmee ten gunste of ten laste van de ondernemingswaarde.

Samenvattend is het verschil aangemerkt tussen de bedrijfseconomische definitie van het netto werkkapitaal en de toepassing van netto werkkapitaal bij bedrijfsoverdracht. De (vlottende) balansposities dienen alsdan beoordeeld te worden op of zij als werkkapitaal, cash-item of debt-item in de Equity-Bridge worden meegenomen. Vervolgens dient een surplus of tekort van werkkapitaal berekend te worden op basis van de werkkapitaalpositie op overnamedatum en de gemiddelde werkkapitaalpositie over de afgelopen periode (van vaak één jaar) en afsluitend kan met deze informatie vanuit de ondernemingswaarde, de economische waarde van de aandelen worden bepaald. 

Indien u meer wilt weten over welke stappen onderdeel uitmaken en tevens van belang zijn voor het succesvol afronden van een M&A traject, neem dan vrijblijvend contact op met één van onze adviseurs en zij staan u graag helder, met visie te woord.

< Alle nieuwsberichten