Er komt veel kijken bij een bedrijfsoverdracht. Als er dan ook nog sprake is van een familiebedrijf, een economische crisis en aandelen die van twee aandeelhouders moeten worden overgedragen aan vier aandeelhouders, dan is een deskundige partij die weet welke stappen moeten worden gezet geen overbodige luxe.

Ongeveer acht jaar geleden viel het woord ‘bedrijfsoverdracht’ voor het eerst. Jan van Dongen en Henk van Os, oprichters en aandeelhouders van de OSDO Groep in Dongen, besloten bij hun kinderen te informeren of zij interesse hadden om het bouwbedrijf over te nemen. Toen drie zonen aangaven dat zij de kans wilden krijgen, volgden voorzichtig de eerste stappen voor de overdracht. Alle betrokken partijen hebben een goed gevoel over de overdracht die in februari 2010 zijn beslag kreeg. De nieuwe aandeelhouders zijn Edwin van Os, Twan van Os, Pacco van Dongen en Roel van Oosterhout. Rabobank Tilburg en omstreken begeleidde het overnameproces.

Emotionele factoren
Het blijkt een illusie dat bij bedrijfsoverdrachten uitsluitend financiële factoren een rol spelen. Emotionele en organisatorische factoren zijn minstens zo belangrijk. Henk van Os, oud-directeur: 'Met de financiële consequenties kan ik uitstekend omgaan. Ik behoor tot het type ‘genoeg is genoeg’. De prijs was voor mij van ondergeschikt belang. OSDO is vooral mijn geesteskind en levenswerk. Daarom was het een vurige wens dat het bedrijf succesvol zou doordraaien. We hebben ingezet op vier man. Wij vonden dat Pacco van Dongen, nu technisch directeur, Roel van Oosterhout, nu commercieel manager, Twan van Os, nu manager ontwikkeling en Edwin van Os, nu algemeen directeur, samen over de kwaliteiten beschikken om het bedrijf succesvol voort te zetten. Voor Jan zat er één zoon in het viertal. Voor mij twee. Dan is het zaak dat je de belangen van je eigen zoons niet boven die van de ander stelt. De beslissingen die hiermee te maken hadden, heb ik daarom uitbesteed.'

Het bedrijf klaarmaken
In 2003 betrokken de vennoten de Rabobank bij het overnameproces. Henk van Os: 'We hebben altijd een open relatie gehad met de Rabobank. Belangrijke gebeurtenissen binnen het bedrijf delen we met hen. Voor ons was de Rabobank de partij om het financiële proces deskundig te begeleiden.' In 2006 werden de eerste maatregelen getroffen om OSDO klaar te maken voor de toekomst. Henk van Os: 'Het viertal moest leren om als team samen te werken. Ze moesten wennen aan hun nieuwe positie, soms een opleiding volgen en medewerkers op nieuwe posities plaatsen.' Edwin van Os: 'In dit kader heb ik destijds, ondanks enige twijfel, begeleiding gehad van een personal coach. Ik moet erkennen dat ik veel aan de coachinggesprekken heb gehad. Ik heb mezelf en het team beter leren kennen.'

Tijdig schakelen
Maarten Verboord, accountmanager Grootzakelijk: 'Een bedrijfsoverdracht is een belangrijk moment in de levenscyclus van een bedrijf. In feite bewandelde OSDO het ideale pad. Zij ging in een vroeg stadium het gesprek aan en heeft ruim de tijd genomen om het bedrijf overnameklaar te maken. Alleen de planning was alles behalve gunstig. Wie wist in 2003 dat er een crisis voor de deur stond? OSDO reageerde hier echter tijdig en resoluut op door de juiste maatregelen te nemen. Edwin van Os: 'We hebben diverse bezuinigingsmaatregelen getroffen en de strategisch focus bijgesteld. OSDO richtte zich vanaf dat moment niet meer alleen op de woningbouw, maar ook op de utiliteitsbouw.' Dit waren voor de Rabobank voldoende redenen om het vertrouwen in OSDO te behouden. Ook in moeilijke tijden kiest de Rabobank voor langdurige relaties. Vertrouwen in de ondernemer is dan essentieel.

Creatieve constructie
Maarten Verboord: 'Een bedrijfsoverdracht is vaak complex, zeker in tijden van economische crisis. Het is belangrijk tijdig de behoeftes van alle betrokken partijen op elkaar af te stemmen, zodat er voor iedereen een acceptabele oplossing ontstaat. Binnen de Rabobank hebben we diverse specialisten in huis die veel ervaring hebben met overnametrajecten. Samen met deze specialisten hebben we een creatieve en gedegen financiële constructie bedacht waar iedereen zich in kon vinden.'

Mogelijkheden onderzoeken
Eén van de lokale specialisten die tijdens het financieringstraject werd ingeschakeld is Edwin Wirken van Rabobank Private Banking: 'De economische situatie had twee kanten. De ‘hoofdprijs’ zat er niet in, maar voor de opvolgers werd het haalbaarder. We hebben alle financieringsmogelijkheden onderzocht: spaargeld, overwaarde woningen, leenmogelijkheden bij de bank, maar ook elders. Uiteindelijk is het voor alle partijen zakelijk en privé goed geregeld.' Edwin van Os heeft er een goed gevoel over: 'De betrokkenheid van de Rabobank bij dit belangrijke traject – voor OSDO en voor ons privé – heeft me aangenaam verrast. Als nieuw team hebben we een nieuw ondernemingsplan opgezet. Toen ik me dat liet ontvallen, nodigde de Rabobank ons uit – geheel op hun initiatief – om het plan te presenteren en hierover vrijblijvend te sparren. Aan tafel zaten diverse specialisten, waaronder een vastgoeddeskundige, een ‘vakbroeder’ dus. Dankzij het kritische en deskundige oog van alle partijen hebben we het plan flink kunnen aanscherpen. Dat was voor mij echt een bijzonder moment.'