Brainport Industries en Fontys richten zich met een tweejarig project op de verbetering van productontwikkeling en Life-Cycle Management (LCM) in de hightech toeleveringsketen. Het doel: de samenwerking tussen OEMs en haar toeleverketen vergroten, zodat de innovatiekracht en de concurrentiepositie van regionale industriële ketens en netwerken worden versterkt. NTS uit Eindhoven is een van de deelnemers aan het project.

NTS ontwikkelt, maakt, assembleert en test complexe (opto)mechatronische systemen en mechanische modules. Haar missie: de innovatie van klanten - en zo de toekomst - helpen versnellen. En om dat te bereiken is volgens Ruud van Oers, salesmanager van NTS, ketensamenwerking nodig. ‘We willen af van de traditionele klant-leverancierrelatie. Dus niet samenwerken op basis van uurtje-factuurtje en het levertijdverhaal, maar vanuit de gezamenlijke ambitie om te innoveren.’ Het draait volgens Ruud niet om kostenreductie, maar om waardecreatie. ‘Een proces efficiënter inrichten is wat anders dan waarde toevoegen. Keteninnovatie behelst de uitbesteding en samenwerking op het gebied van productontwikkeling en in het verlengde daarvan LCM. Een gedeelde intellectual property levert bovendien meer innovatie én een hoger rendement op. Alleen moet je wel bereid zijn te investeren in een partnership.’

Raad en daad
Volgens Yvonne Kirkels, afstudeercoördinator en lid van het projectteam van Fontys, valt daar nog veel winst te behalen. ‘Tussen droom en realiteit ligt vaak een gebrek aan kennis, ervaring en routines op het gebied van ‘productization’, LCM en ketensamenwerking bij toeleveranciers. Ze willen vaak wel investeren, maar worden geconfronteerd met traditionele opvattingen en routines over inkoop en uitbesteden aan de zijde van de OEMs.’ Deze ervaring deelt ook Ruud: ‘Traditionele inkopers zouden in plaats van de standaard kostenreductietargets meer naar partnershiptargets toe kunnen bewegen en hierin opgeleid worden.’

Strategische afstemming
OEMs wensen activiteiten steeds vaker op een hoger niveau uit te besteden. Wim Steenbergen, new businessmanager digital printing van NTS en auteur van het boek ‘Outsourcing development and Life-Cycle Management’, legt uit hoe dat komt: ‘Vanwege snelle technische ontwikkelingen vindt innovatie steeds vaker multidisciplinair plaats; vaak is niet alle kennis onder één dak beschikbaar.’ Om de ketensamenwerking te laten werken, is het volgens Wim belangrijk om onderling duidelijke afspraken te maken. ‘OEMs en leveranciers moeten het eens worden over eerlijke risicobeloningsregelingen voor de risico’s die aan innovatie zijn verbonden, waaronder technologierisico’s, garantie op ontwerp en intellectueel eigendom.’ Ook het levenscyclusbeheer wordt vaker uitbesteed. ‘Dit heeft invloed op vrijwel alle disciplines in beide organisaties; daar moet je je bedrijf goed op inrichten.’ Daarnaast moet de samenwerking tussen OEMs en leveranciers worden beheerd. ‘Dit is vrij complex en vraagt om een strategische afstemming, operationele integratie en veelvuldig contact. Dan kan het raadzaam zijn om een ervaren businessmanager aan te stellen.’ Ruud vult aan: ‘Nu zit je vaak nog met een inkoper om tafel, terwijl je eigenlijk met de strategische bovenlaag in gesprek moet.’

Gedragsverandering
Ketensamenwerking vraagt volgens Wim om een hele andere manier van denken en werken. ‘Het blijkt vaak lastig om een langdurige samenwerking te veranderen en oude afspraken te herzien. Een partnership starten met een nieuwe relatie is vaak eenvoudiger omdat je niet de gebaande paden betreedt.’ Yvonne vult aan dat ketensamenwerking vooral een vaardigheid en een attitude is. ‘Het gaat om een gedragsverandering. Dit kun je alleen leren door er veel tijd en prioriteit aan te geven. En dat is iets waar bedrijven te weinig in investeren.’ Een betere ketensamenwerking begint volgens Wim bij het creëren van bewustwording. Samen met het projectteam van Fontys ontwikkelde hij voor het project een online basistraining. ‘Hier worden de mogelijkheden tot ontwikkeling en LCM door toeleverende bedrijven inzichtelijk gemaakt. We willen hen leren kansen in de praktijk te herkennen en deze op inhoud en haalbaarheid te toetsen.’

Maatstaf
Het projectteam heeft inmiddels een maturity scan ontwikkeld. Deze vullen bedrijven in, waarna studenten van Fontys de uitkomst analyseren. Yvonne: ‘Bedrijven toetsen zo of hun organisatie klaar is voor ketensamenwerking. Ze moeten voor zichzelf duidelijk hebben waarom, waarvoor en met wie ze samen willen werken. De scan kan eveneens worden gebruikt om vast te stellen welke ketenvaardigheden de organisatie al beheerst. De resultaten dienen ook als maatstaf om achteraf vast te stellen of het ketenproject tot (interne) verbeteringen heeft geleid.’ Yvonne nodigt (mkb)bedrijven uit om deel te nemen aan het project. ‘Klop gewoon bij ons aan; we helpen je graag om een goede vraag te formuleren en een verbetertraject op te starten.’

Ketensamenwerking
Brainport Industries en Fontys zijn een tweejarig project gestart dat zich richt op het versterken van de samenwerking in regionale toeleveringsen aftersalesketens. Het project wordt financieel mogelijk gemaakt vanuit Metropoolregio Eindhoven (MRE).

Via toegepast onderzoek, pilotprojecten, gerichte trainingen en kennisuitwisseling willen Brainport Industries en de daarbij aangesloten bedrijven, regionale OEMs en kennisinstellingen (Fontys, gespecialiseerde intermediairs) kennis creëren en uitbouwen op het gebied van de ontwikkeling van nieuwe systemen, modules en onderdelen door leveranciers en de bijbehorende Life-Cycle Management (LCM) services (installatie, customer service, garantie, obsolescence, upgrades & system enhancements, etc.) in hightech toeleveringsketens. Onder meer MTA, KMWE en NTS nemen deel aan het project; inschrijven voor (mkb)bedrijven is nog mogelijk. In de komende edities van Regio Business delen deelnemende bedrijven hun ervaringen.

Tekst: Linda Groothuijse
Fotografie: Kees Bennema