Ondernemen betekent voor Anne-Marie Rakhorst het benutten van kansen die zich voordoen en daarbij als ondernemer je maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. Duurzaamheid is bij de oprichter en directeur van search niet alleen in haar bedrijf verweven: ze publiceert meerdere boeken en houdt lezingen over dit thema, geeft de nederlandse uitgaven van ‘cradle to cradle’ en ‘de upcycle’ uit en lanceert de eerste editie van de nationale duurzaamheidsmonitor.

Het ondernemen is Anne-Marie (1967) met de paplepel ingegoten: zowel haar opa en oma, ouders en broer kozen voor het ondernemerschap. ‘Ik vind het prettig om zelfstandig verantwoordelijkheid te dragen. De vrijheid in handelen en het nemen van beslissingen spreekt mij enorm aan. Daarnaast inspireert het mij enorm om het beste uit mijzelf te halen en te geven.’ In 1994 startte Anne-Marie Search vanuit haar ouderlijk huis in Heeswijk. Al snel groeide het bedrijf uit tot een succesvol internationaal opererend ingenieursbureau, laboratorium en opleidingsinstituut.

Zakenvrouw van het jaar
In 2000 werd Anne-Marie uitgeroepen tot ‘Zakenvrouw van het jaar’. Een titel waar ze trots op is, maar tevens vindt de onderneemster dat de verschillen tussen mannen en vrouwen in het bedrijfsleven te vaak worden benadrukt. ‘Ik denk niet graag in hokjes en kijk liever naar de overeenkomsten tussen mensen. Zelf lijk ik bijvoorbeeld qua innerlijk sterk op mijn vader: nieuwsgierig, doelgericht en eigenwijs.’ De Heeswijkse gelooft sterk in het karaktermatig aanbrengen van diversiteit binnen een bedrijf. ‘Je moet niet alleen naar sekse, leeftijd of nationaliteit kijken, maar vooral naar iemands karakter; daar ligt voor mij de grootste toegevoegde waarde. Door complementaire teams samen te stellen binnen je bedrijf zijn medewerkers beter in staat om zelfstandig te functioneren.’

Een verschil maken
Search wordt gezien als één van de koplopers op het gebied van veiligheid, milieu en duurzaamheid. Waar komt Anne-Marie’s passie voor deze onderwerpen vandaan? ‘Het zijn zeer inspirerende thema’s, waarmee je een wezenlijk verschil kan maken.’ Als gespecialiseerd onderzoeksinstituut werd Search onder meer aangesteld als coördinator bij de vuurwerkramp in Enschede. Ook bracht het bedrijf de milieuschade in kaart bij de brand van Chemie-Pack in Moerdijk. ‘Mijn grote uitdaging is het oplossen van dit soort complexe vraagstukken. Samen met onze experts en partners probeer ik zo goed mogelijk mee te denken over een oplossing. Maar voorafgaand aan een ramp is er altijd iets fout gegaan. Voor mij houdt duurzaamheid tevens in dat je kijkt naar hoe je deze problemen in de toekomst kan voorkomen.’

Cradle to cradle
Anne-Marie is auteur van een vijftal boeken met thema’s als duurzaam bouwen en ontwikkelen, herbestemmen en nieuwe energie. Daarnaast bracht zij de Nederlandse editie van ‘Cradle to Cradle - afval = voedsel’ op de markt. Maar liefst 60.000 exemplaren gingen er over de toonbank en wereldwijd lokte het boek een storm aan reacties en initiatieven uit. Hoe kwam het dat de entrepreneur deze internationale bestseller als eerste besloot uit te brengen in Nederland? ‘Ik interviewde de auteurs Michael Braungart en William McDonough voor mijn boek en werd zo enthousiast van hun verhaal dat ik dit inspirerende gedachtegoed graag met de rest van ons land wilde delen. Uiteraard heb ik sommige ideeën ook in de projecten van mijn bedrijf toegepast.’ De opvolger ‘De Upcycle’ werd recentelijk door Anne-Marie uitgebracht. Deze gaat onder meer over het verbeteren en hergebruiken van grondstoffen. ‘Het is fantastisch om zowel vanuit mijn bedrijf als vanuit boeken kennis te verspreiden. Dat levert de versnelling op die noodzakelijk is om onze en toekomstige generaties in hun levensbehoeften te blijven voorzien.’

Business model
In de door Anne-Marie recentelijk gelanceerde Nationale Duurzaamheidsmonitor is onderzocht welke vorderingen het Nederlandse bedrijfsleven op het gebied van duurzaamheid maakt. ‘Hieruit blijkt dat 41% van de ondernemingen sinds het uitbreken van de crisis méér aandacht besteedt aan het verduurzamen van hun producten en processen dan voorheen. Ook zie je dat ondernemingen steeds vaker klanten, medewerkers, leveranciers en aandeelhouders actief bij het ontwikkelen en uitvoeren van hun duurzaamheidsbeleid betrekken.’ Duurzaamheid is volgens de zakenvrouw onlosmakelijk verbonden aan het business model van een onderneming. ‘Tien jaar geleden was de vraag: moet ik als ondernemer iets met duurzaamheid of niet? Nu luidt de centrale vraag: hoe zet ik duurzaamheid concreet om in mijn jaarplannen?’

Kansen zien
Anders denken, durven en vooral doen, opent volgens de onderneemster deuren voor nieuwe initiatieven. ‘Bedrijven die hun producten, diensten en bedrijfsvoering verduurzamen, zijn innovatiever, succesvoller en hebben een betere ROI dan bedrijven die niet snappen dat ze in een veranderende tijdsgeest aan het ondernemen zijn. Kijk naar de bouw: de projecten die doorgaan, hebben veelal een duurzaam karakter.’ Duurzaamheid noemt Anne-Marie dan ook wel een synoniem voor de toekomst. ‘Ondernemers die begrijpen wat er maatschappelijk om zich heen gebeurt en de problemen en met name ook de kansen zien, richten hun bedrijven zorgvuldiger en beter in op de toekomst. Ondernemen kun je nu eenmaal niet achter gesloten deuren en ramen.’

www.annemarierakhorst.nl